પ્રોડક્ટ્સ > બુલિયન > ચાંદી @ નેશનલ સ્પોટ એક્સચેન્જ

ભારતમાં ચાંદીની માગ સામે તેનું ઉત્પાદન અપૂરતું હોવાને કારણે ચાંદી માટે આયાત પર જ આધાર રાખવો પડે છે. ચાંદીની માગ નિરંતર વધતી રહી છે. ચાંદીનાં ઉત્પાદક રાષ્ટ્રોમાં 2.1 મિલિયન ઔંસના ઉત્પાદન સાથે ભારતનું સ્થાન 18મું છે. ભારત લગભગ 110 મિલિયન ઔંસ ચાંદીની આયાત કરે છે, જેના પરથી તેની ચાંદીની ઊંચી માગનો ખ્યાલ આવે છે. પેરુ ચાંદીનું અગ્રણી ઉત્પાદક રાષ્ટ્ર છે. ત્યાર બાદ મેક્સિકો, ચીન, ચીલે, ઑસ્ટ્રેલિયા અને પોલૅન્ડનો ક્રમ આવે છે.

ટોચનાં 10 ચાંદી ઉત્પાદક રાષ્ટ્રો (2007) (મિલિયન ઔંસમાં) પેરુ 112.3 મેક્સિકો 99.2 ચીન 82.4 ચીલી 62.0 ઓસ્ટ્રેલિયા 60.4 પોલૅન્ડ 39.5 રશિયા 38.0 યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ 37.3 કેનેડા 25.8 કઝાખસ્તાન 22.7

સ્રોતઃ www.silverinstitute.org

ભારતીય પરિદૃશ્ય જાપાન અને અમેરિકાની સરખામણીએ ભારતમાં ઔદ્યોગિક માગનો હિસ્સો ખૂબ જ ઓછો હોય છે. ભારતમાં 3000થી 4000 ટન ચાંદીની માગ ગ્રામીણ ભારતમાંથી આવે છે, જ્યાં કૃષિ ઉત્પાદનનો આધાર જૂનથી સપ્ટેમ્બર મહિના દરમિયાનના વરસાદ પર રહે છે. જાન્યુઆરીથી જુલાઈ 2008 દરમિયાન ચાંદીની આયાત માત્ર 54 ટન થઈ હતી, પરંતુ ચાંદીના ભાવમાં 15 ટકાનો ઘટાડો થયા પછી તેની માગમાં વધારો થવા માંડ્યો હતો. ચાંદીની આયાત મુખ્યત્વે ચીન, યુકે, સીઆઈએસ, ઑસ્ટ્રેલિયા અને દુબઈથી થાય છે.

વપરાશ ચાંદીના ત્રણ મુખ્ય ઉપયોગો છે, જેમાં ઔદ્યોગિક અને સજાવટને લગતો વપરાશ, ફોટોગ્રાફી તથા ઘરેણાં અને વાસણોનો સમાવેશ થાય છે. વિશ્વમાં આ ત્રણ શ્રેણીમાં જ 95 ટકાથી વધુ ચાંદીનો ઉપયોગ થાય છે.

ભાવને અસરકર્તા પરિબળો પુરવઠા અને માગની સ્થિતિ હવામાન અને રાજકારણની ખાણકામ પર અસર થતી હોવાથી તેની ભાવ પર પણ અસર થાય છે. ઔદ્યોગિક, ફોટોગ્રાફી અને આભૂષણોની માગ ભારત અને ચીન જેવા દેશોની મોસમી માગ બજારમાં સરકારી વેચાણનો ફાળો

રૂપિયાને તૂટતો અટકાવવા RBIએ ડોલર વેચ્યા

રૂપિયાને તૂટતો અટકાવવા RBIએ ડોલર વેચ્યા
સ્થાનિક ચલણમાં તીવ્ર ઘટાડો અટકાવવા માટે રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયા (આરબીઆઇ)એ પણ ઇન્ડોનેશિયા અને સાઉથ કોરિયાની નીતિ અપનાવીને મોટા પ્રમાણમાં અમેરિકન ડોલરનું વેચાણ કર્યું છે. યુરોપની કથળતી સોવરિન કટોકટી વચ્ચે રોકાણકારો સુરક્ષા માટે ડોલર ખરીદી રહ્યા છે.

લિમેન બ્રધર્સના પતન બાદ રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયા (આરબીઆઇ)એ પ્રથમ વાર અમેરિકન ડોલરનું વેચાણ કરીને રૂપિયાને વધુ તૂટતો અટકાવવા પ્રયાસ કર્યો છે. વૈશ્વિક નાણાકીય રોકાણકારોએ ફંડ ખેંચી લેતાં રૂપિયો બે વર્ષના તળિયે છે.

ચલણના ઘસારાના કારણે મેક્રોઇકોનોમિક સમસ્યાઓ વધશે. રૂપિયો ઘસાવાથી આયાતી માલનો ખર્ચ વધશે અને ચાલુ ખાતાની ખાધમાં વધારો થશે તથા ફુગાવા પર દબાણ વધશે. વૈશ્વિક મંદીના કારણે કોમોડિટીના ભાવ ઘટે તોપણ ભારતને ફાયદો નહીં થાય. નિકાસકારોને ફાયદો થશે કારણ કે તેમને સમાન પ્રોડક્ટ માટે વધુ નાણાં મળશે.

સોનું GOLD @ નેશનલ સ્પોટ એક્સચેન્જ કોમોડિટીઝ

	ભારત ટનના હિસાબે વિશ્વમાં સોનાનો સૌથી મોટો વપરાશકાર દેશ છે. 2007માં અંદાજે 800 ટન સોનાની આયાત થઈ હતી. વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલ અનુસાર 2007માં સોનાનાં આભૂષણોની વૈશ્વિક માગમાં ભારતનો હિસ્સો 22.9 ટકા અને સિક્કા તથા લગડી સ્વરૂપે રોકાણમાં 53.8 ટકા રહ્યો હતો. લગડી સ્વરૂપે સોનાના સંગ્રહ સામે પ્રતિબંધ લાદતો 1990ના ગોલ્ડ કંટ્રોલ એક્ટ નાબૂદ થયા બાદ સોનાની વાર્ષિક માગ સરેરાશ 10 ટકાના દરે વધી રહી છે. કોઠો 1 - 1996થી 2005 દરમિયાન સોનાની સરેરાશ વાર્ષિક માગ* (ટનમાં) ભારત 675.0 યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ 462.5 ચીન 262.5 તુર્કી 175.0 સાઉદી અરેબિયા 175.0 યુએઈ 87.5 * ઝવેરાત, સિક્કા અને લગડી, ચંદ્રકો અને ઇમિટેશન સિક્કા, ઔદ્યોગિક અને સજાવટસંબંધી ઉપયોગ અંદાજોમાં એકમત નથી, છતાં વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલ અનુસાર ભારત પાસે અત્યારે લગભગ 15,000 ટન અથવા તો ધરતીની ઉપર જેટલું સોનું છે તેનો 10 ટકા હિસ્સો છે. ભારતમાં સોનાની આયાતઃ 1991માં દાણચોરી તથા હવાલા માર્કેટને ડામવા તેમ જ સરકાર માટે મહેસૂલી આવક ઊભી કરવાના હેતુસર સોનાની આયાતનું ઉદારીકરણ કરવામાં આવ્યું. એ જ વર્ષે એનઆરઆઈ રૂટ મારફત પણ સોનાની સત્તાવાર આયાતની છૂટ આપવામાં આવી અને તેને કારણે સોનાની આવકમાં જંગી વધારો થયો. 1997-98માં બૅન્કોને ઓપન જનરલ લાઈસન્સ (ઓજીએલ) હેઠળ સોનાની આયાત કરવાની છૂટ આપવામાં આવી. આ રીતે સોનાની આયાતના ઉદારીકરણ સાથે દર વર્ષે આયાતમાં નોંધપાત્ર વધારો થવા માંડ્યો. ભારતમાં સોનાની આયાત (પ્રમાણ અને મૂલ્ય) વર્ષ આયાત (ટનમાં) મૂલ્ય (કરોડ રૂ.માં) 2001 593.61 24156.38 2002 410.29 19839.88 2003 441.93 23657.52 2004 591.92 35105.06 2005 748.04 45811.19 2006 703.91 61432.90 2007 773.60 61412.50 સ્રોતઃ વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલ ઉપર આપણે જોયું કે સોનાની આયાત સતત વધી રહી છે. 2002માં આયાત 410 ટન હતી તે 2005માં વધીને 748 ટન સુધી પહોંચી હતી. માત્ર 2006માં તેમાં સાધારણ ઘટાડો થયો હતો. એ જ રીતે, વધતી આયાત સાથે વિદેશી હૂંડિયામણનો ખર્ચ રૂ।. 19,840 કરોડથી વધીને રૂ।. 61,433 કરોડ સુધી પહોંચ્યો હતો. સ્થાનિક માગ-પુરવઠાની સ્થિતિ ભારત વિશ્વનો સૌથી મોટો ગ્રાહક છે. 2007માં 773.6 ટનની આયાત થઈ હતી. સ્થાનિક ઉત્પાદન 2006-07માં માત્ર 3.05 ટનનું રહ્યું હતું, જે તેના અગાઉના વર્ષે 3.56 ટન હતું. જોકે, 2007ના ચોથા ત્રિમાસિક ગાળામાં સોનાના વધતા ભાવને કારણે માગમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો હતો અને તે માત્ર 83.9 ટન નોંધાઈ હતી, જે 2006ના ચોથા ત્રિમાસિક ગાળામાં 230.1 ટનની સપાટીએ હતી. ભારતે 2007માં અદાજે 14,451 મિલિયન ડૉલરના સોનાની આયાત કરી હતી. જો છેલ્લા ત્રિમાસિક ગાળામાં સોનાના ભાવમાં નોંધપાત્ર ઉછાળો ન આવ્યો હોત તો આયાતનો આંકડો વધુ ઊંચો હોત. સ્થાનિક વપરાશ પર વરસાદ, પાકની કાપણી અને લગ્નસરાની મોસમની અસર રહે છે. ભાવને અસરકર્તા મુખ્ય પરિબળો વૈશ્વિક ચલણો, ખાસ કરીને ડૉલરની મજબૂતી અને નબળાઈ ક્રૂડના ભાવની ચંચળતા રોકાણકારોને રોકાણનું સલામત માધ્યમ ગણાતા સોના તરફ હેજિંગ માટે દોરે છે. જ્વેલરીની માગ વિવિધ સેન્ટ્રલ (કેન્દ્રીય) બૅન્કોની સોનાનો સંગ્રહ રાખવાની નીતિ અને તેમના બૅન્ક દરોની પણ સોનાના ભાવ પર અસર પડે છે. વૈશ્વિક સ્તરે ફુગાવાજન્ય દબાણ વધવાને કારણે પણ રોકાણકારો પોતાના રક્ષણ માટે સોનામાં રોકાણ વધારી દે છે. ભારત અને ચીન જેવા દેશો તરફથી નીકળતી મોસમી માગ પણ ભાવને અસર કરે છે.

પ્રોડક્ટ્સ = નેશનલ સ્પોટ એક્સચેન્જ કોમોડિટીઝ

નેશનલ સ્પોટ એક્સચેન્જ કોમોડિટીઝની લે-વેચ માટે નિષ્પક્ષ અને આધુનિક મંચ પૂરો પાડે છે. એક્સચેન્જ પર કૃષિ કોમોડિટી, બુલિયન, ધાતુઓ અને કેટલાંક ઔદ્યોગિક ઉત્પાદનો (જે ભવિષ્યમાં ઉમેરાશે)નાં કામકાજ થાય છે. એક્સચેન્જ પર કોન્ટ્રેક્ટના સ્વરૂપે વેપાર થાય છે. તેનાં ધોરણો સ્ટાન્ડર્ડ હોય છે. કોન્ટ્રેક્ટનો ગાળો એક દિવસનો હોય છે તથા કોમોડિટી અને બજારની પ્રથાઓના આધારે તેનો પતાવટનો ક્રમ અલગ અલગ હોય છે. આ એક્સચેન્જ કૃષિ કોમોડિટીના બે પ્રકારના કોન્ટ્રેક્ટ ધરાવે છે (ખેડૂતનો કોન્ટ્રેક્ટ અને વેપારીનો કોન્ટ્રેક્ટ). ખેડૂતના કોન્ટ્રેક્ટમાં માર્કેટ સેસ ચૂકવાયેલી હોતી નથી અને તેની લોટ સાઇઝ પણ નાની રખાઇ છે, જેથી નાના ખેડૂતો પણ પોતાના પાકને વેચી શકે. વેપારીના કોન્ટ્રેક્ટમાં બજારની સેસ ચૂકવાયેલી હોય છે તથા સામાન્ય રીતે તેની લોટ સાઇઝ મોટી હોય છે. કોઇ એક કોમોડિટીમાં બજારના સ્થળ, પતાવટના ચક્ર અને લોટ સાઇઝના આધારે એક કરતાં વધારે કોન્ટ્રેક્ટ હોઇ શકે છે.

કોમોડિટી ડિલિવરી કેન્દ્ર સોપારી શિમોગા, ચન્નાગિરિ (કર્ણાટક) બાજરી જયપુર (રાજસ્થાન) જવ જયપુર (રાજસ્થાન) એરંડો પાલનપુર, કડી, જગાણા, મહેસાણા, પાટણ, ચંડીસર (ગુજરાત) દિવેલ કંડલા (ગુજરાત) ચણા કાંટાવાળા ઇન્દોર (મધ્ય પ્રદેશ) કપાસ ગાંસડી મુંબઈ, યવતમાળ, નાગપુર, વાણી, અમરાવતી, આકોલા, ખામગાંવ, ધૂળે, જળગાંવ, ઔરંગાબાદ, પરભણી, નાંદેડ, પરળી (મહારાષ્ટ્ર), હિમ્મતનગર, રાજકોટ (ગુજરાત), આદિલાબાદ, નિઝામાબાદ (આંધ્ર પ્રદેશ) દેશી ચણા દિલ્હી, બિકાનેર, જયપુર, શ્રીગંગાનગર (રાજસ્થાન), ગંજ બાસોદા, વિદિશા (મધ્ય પ્રદેશ), ઉસ્માનાબાદ (મહારાષ્ટ્ર), ગડગ (કર્ણાટક) સોનું અમદાવાદ, રાજકોટ (ગુજરાત), મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર), કોલકાતા (પશ્ચિમ બંગાળ), હૈદરાબાદ, વિજયવાડા (આંધ્ર પ્રદેશ), ચેન્નઈ (તામિલનાડુ), જયપુર (રાજસ્થાન), દિલ્હી ઈ-ગોલ્ડ ડિમેટ ખાતું મગફળી જયપુર, બિકાનેર, જોધપુર (રાજસ્થાન), માળિયા હાટીના (ગુજરાત) ગુવારસીડ બિકાનેર, જયપુર (રાજસ્થાન) ગુવારગમ જોધપુર (રાજસ્થાન) જીરું જોધપુર (રાજસ્થાન) પીળી તુવેર મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર) મકાઈ મહેશખૂંટ (બિહાર), જળગાંવ (મહારાષ્ટ્ર), ઉમરકોટ (ઓરિસા), દાવણગિરિ (કર્ણાટક) મગ મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર) સરસવ જયપુર, જોધપુર (રાજસ્થાન) ચાંદી અમદાવાદ, રાજકોટ (ગુજરાત), મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર), કોલકાતા (પશ્ચિમ બંગાળ), હૈદરાબાદ (આંધ્ર પ્રદેશ), ચેન્નઈ (તામિલનાડુ), જયપુર (રાજસ્થાન) અડદ મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર) ઘઉં રાજકોટ (ગુજરાત), જયપુર, ચોમુ (રાજસ્થાન), દિલ્હી પીળા વટાણા મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર) સોયાબીન ગંજ બાસોદા, વિદિશા (મધ્ય પ્રદેશ), જળગાંવ, નંદુરબાર (મહારાષ્ટ્ર) કપાસિયાં વોશ ઓઇલ કડી (ગુજરાત) આરબીડી પામોલીન મુંદ્રા- અદાણી, કંડલા- ગોકુળ, કંડલા- ગુજઓઇલ

એક્સચેન્જનો મૂળ ઉદ્દેશ સંખ્યાબંધ ગ્રાહકો અને વિક્રેતાઓને એક જ મંચ પર લાવી શ્રેષ્ઠ હાજર ભાવ ઉપલબ્ધ કરાવવાનો તેમ જ એક્સચેન્જ પર જેના સોદા થાય તે કોમોડિટીઝની સમયસરની ડિલિવરી વેપારીને પ્રતિપક્ષના જોખમ વગર પાર પાડવાનો છે. એક્સચેન્જના સંભવિત સહભાગીઓ / વેપાર કરનારાઓ ખેડૂતો, ખેડૂતોની સહકારી મંડળીઓ, કંપનીઓ, હોલસેલર, નિકાસકાર, આયાતકાર, પ્રોસેસર્સ, સહકારી સંસ્થાઓ, સરકાર વગેરે હોઇ શકે છે.

म्युचुअल फंड ने किया निवेशकों को निराश!

माना जाता है कि म्युचुअल फंड में इन्वेस्टमेंट सीधे बाजार में पैसे लगाने से बेहतर है। जानकारों का मानना है कि म्युचुअल फंड में ना सिर्फ जोखिम कम है, बल्कि फंड मैनेजरों की विशेषज्ञता का फायदा भी मिलता है।

लेकिन, देश में ज्यादातर म्युचुअल फंड ने पिछले 5 साल में अपने बेंचमार्क इंडेक्स के मुकाबले कम रिटर्न दिया है। ये खुलासा हुआ है एसएंडपी क्रिसिल के एक रिसर्च में। रिसर्च के मुताबिक 65 फीसदी लार्ज कैप इक्विटी फंड ने निफ्टी के मुकाबले कमजोर प्रदर्शन किया है।

रिपोर्ट के मुताबिक करीब 56 फीसदी डाइवर्सिफाइड फंड में बेंचमार्क से कम रिटर्न मिला है। इसके अलावा ईएलएसएस और बैलेंस्ड फंड का प्रदर्शन भी कमजोर रहा है। हालांकि मंथली इनकम प्लान यानि एमआईपी और डेट फंड का प्रदर्शन बेंचमार्क से बेहतर रहा है।

म्यूचुअल फंड निवेश पर लगेगी 100 रु की फीस

23 अगस्त 2011

सीएनबीसी आवाज़


म्युचुअल फंड में 10,000 रुपये से ज्यादा के निवेश पर 100 रुपये की ट्रांजेक्शन फीस लगाई जाएगी। पहली बार निवेश करने वाले निवेशक पर 150 रुपये की फीस लगेगी।

सेबी के मुताबिक डिस्ट्रीब्यूटर के पास ग्राहकों से ट्रांजेक्शन फीस नहीं लेने का विकल्प भी होगा। लेकिन, डिस्ट्रीब्यूटर अगर एक बार इस विकल्प को अपनाता है, तो वो किसी भी निवेशक से ट्रांजेक्शन फीस नहीं ले पाएगा।

इसके अलावा सेबी ने कल से ही ट्रेडिंग अकाउंट खोलने की प्रक्रिया भी आसान कर दी है। नया ट्रेडिंग अकाउंट खोलने के लिए निवेशकों को सिर्फ 1 जगह साइग करने होंगा। पहले निवेशकों को 35-40 जगह साइन करने होते थे।

सरकार ने प्याज के निर्यात से रोक हटाई

21 सितंबर 2011
http://josh18.in.com/media/images/2011/Sep/onion_240.jpg
सरकार ने प्याज के निर्यात से रोक हटा ली है। बढ़ती कीमतों को देखते हुए 9 सितंबर को ही प्याज निर्यात पर रोक लगाई गई थी।

सरकार ने प्याज के लिए न्यूनतम निर्यात मूल्य 475 रुपये प्रति टन तय किया है। इसके अलावा ईजीओएम प्याज निर्यात की समय-समय पर समीक्षा करता रहेगा।

साथ ही, सरकार ने चीनी, दाल, तिलहन पर स्टॉक लिमिट की मियाद बढ़ाई। अब थोक कारोबारी 500 से ज्यादा चीनी रख सकते हैं। चीनी पर स्टॉक लिमिट 30 नवंबर तक लागू रहेगी।

इसके अलावा खुले बाजार में बेचे जाने वाले सरकारी अनाज की कीमत घटाई गई है। सरकार के अनाज की कीमत तय करने का नया फॉर्मूला बनाया है। अनाज की कीमत तय करने के लिए न्यूनतम समर्थन मूल्य में ढुलाई लागत का आधा फीसदी जोड़ा जाएगा।