ગુજરાતના બજેટમાં મહિલા, રોજગારી અને કૃષિને પ્રાધાન્ય

ઔદ્યોગિક વિકાસમાં અગ્રેસર ગુજરાત સામાજિક ક્ષેત્રના વિકાસમાં પાછળ હોવાના આક્ષેપો થાય છે ત્યારે રાજ્ય સરકારે બજેટમાં આ ક્ષેત્રના વિકાસ પર વધુ ભાર મૂક્યો છે . નાણામંત્રી સૌરભ પટેલે રજૂ કરેલા વર્ષ 2014-15 ના બજેટમાં સામાજિક સેક્ટરનો ફાળો 48 ટકા જેટલો છે . કુલ રૂ .1.33 લાખ કરોડનું કદ ધરાવતું બજેટ રૂ .570.88 કરોડની પુરાંત ધરાવે છે .

વર્ષ 2013-14 કરતાં બજેટના કદમાં 17 ટકાનો વધારો થયો છે . મુખ્યમંત્રી આનંદીબેન પટેલે બજેટને મહિલા સશક્તીકરણ , યુવાઓને રોજગારી આપતું અને કૃષિ વિકાસને આગળ ધપાવતું અને રાજ્યની વિકાસયાત્રામાં પ્રાણ ફૂંકનારું ગણાવ્યું હતું .

વર્ષ ૨૦૧૪ - ’ ૧૫ માટે મહેસૂલી આવક રૂ .1,03,053 કરોડ અંદાજવામાં આવી છે , જે વર્ષ 2013-14 કરતાં 20.18 ટકા વધુ છે . જ્યારે મહેસૂલી ખર્ચ રૂ .96,216 કરોડ અંદાજવામાં આવ્યો છે . વાર્ષિક વિકાસ આયોજનમાં 21 ટકા વધારાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે .

વર્ષ 2013-14 માં વિકાસ લક્ષી ખર્ચ રૂ .76,679 કરોડ હતો , તેમાં 22 ટકાનો વધારો કરીને વર્ષ 2014-15 માં રૂ .93,648 કરોડ કરવાનો અંદાજ છે . પ્લાન સાઇઝમાં 48.76 ટકા સોશિયલ સેક્ટર પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે , તેમાં શિક્ષણ , આરોગ્ય , પાણી , પછાત વર્ગો , પાયાની સુવિધાઓ અને ન્યુટ્રીશનનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે .

અંદાજપત્રમાં રોજગાર ક્ષેત્ર પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે તેવો નિર્દેશ કરતાં સૌરભ પટેલે જણાવ્યું હતું કે , બજેટમાં નર્મદા યોજનાની નહેરોની કામગીરી આવતા વર્ષ સુધીમાં પૂરી કરવાના આશયથી રૂ 9,000 કરોડની જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી . આ વર્ષને કૃષિ વર્ષ તરીકે ઊજવવાની જાહેરાત કરાઈ છે . સરકારે કુપોષણ તેમજ નિરક્ષરતા સામે લડવા માટે બજેટમાં જંગી ફાળવણી કરી છે .

પટેલે ગૃહમાં જણાવ્યું હતું કે , રાજ્ય સરકારના મહત્ત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ સ્ટેચ્યુ ઓફ લિબર્ટી માટે રૂ .500 કરોડ , અમદાવાદ મેટ્રો રેલવે માટે રૂ .250 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા છે . આ વર્ષથી જ તેનું કામકાજ શરૂ કરી દેવામાં આવશે . આ ઉપરાંત , પોલીસ દળના આધુનિકીકરણ તેમજ કૃષિ અને સંલગ્ન પ્રવૃત્તિ માટે રૂ .4,358 કરોડની ફાળવણી કરવામાં આવી છે . નગરપાલિકા વિસ્તારોમાં ઓક્ટ્રોય નાબૂદી બાદ આપવામાં આવતી ગ્રાન્ટમાં વધારો કરવામાં આવ્યો છે .
નગરપાલિકાઓમાં 10 ટકાનો , અમદાવાદ , વડોદરા અને સુરતને 15 ટકા અને રાજકોટની ગ્રાન્ટમાં 20 ટકા , જામનગર , ભાવનગર , જૂનાગઢ અને ગાંધીનગરની ગ્રાન્ટમાં 25 ટકાનો વધારો કરવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે . આમ , રૂ .324 કરોડની ગ્રાન્ટમાં વધારા સાથે કુલ રૂ .2,51,155 કરોડની ગ્રાન્ટ નગરપાલિકાઓ અને મહાનગર પાલિકાઓને આપવામાં આવશે .

સરકારે પરિવહન ક્ષેત્રમાં રૂ .5,697 કરોડની ફાળવણીની જાહેરાત કરી છે . રાજ્ય પરિવહન નિગમ 950 નવી બસો શરૂ કરશે . જ્યારે ઊર્જા ક્ષેત્ર માટે રૂ .5,097 કરોડ ફાળવાયા છે . ઊર્જા ક્ષેત્રે સિક્કા અને ભાવનગર ખાતે વીજ ઉત્પાદન મથકો કાર્યરત કરવા આયોજન , 1 લાખથી વધુ કૃષિ વીજજોડાણ આપવા રૂ .1,062 કરોડની જોગવાઈ , કરજણ ખાતે 10 મેગાવોટનો કેનાલ સોલાર વીજ ઉત્પાદન પ્રોજેક્ટ સ્થાપવાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે .

જીએસપીસી દ્વારા ટૂંક સમયમાં ગેસનું વ્યાપારી ધોરણે ઉત્પાદન કરાશે . યાત્રાધામોનાં કામ માટે રૂ .100 કરોડ ફાળવાશે . મુખ્યમંત્રી ગૃહયોજનાના ભાગ રૂપે ત્રણ લાખથી વધુ આવાસ બનાવવા રૂ .1,153 કરોડની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે .
આ ઉપરાંત , ધારાસભ્યોને પોતાના વિસ્તારનાં કામ માટે અપાતી ગ્રાન્ટ રૂ .50 લાખથી બમણી કરીને રૂ .1 કરોડ કરાઈ છે . 13 વર્ષ બાદ પ્રથમ વાર ગૃહમાં નરેન્દ્ર મોદીની ગેરહાજરીમાં બજેટ રજૂ થયું હતું .